De missie van Stalmeesters is duurzaam rendement voor de boer. Wat betekent dit voor de huidige generatie boeren, maar tevens voor de nieuwe generatie boeren die het stokje willen overnemen. Gaan ze door op de bestaande weg of kiezen zij voor een andere koers? Een nieuw verdienmodel begint met het ontwikkelen van een dienmodel.
We gaan hierover in gesprek met onze Raad van Advies. Wat is hun visie op het thema duurzaam rendement? Wat drijft hen en waar zien zij de kansen of noodzakelijke verandering voor de toekomst?
Vandaag zijn wij in gesprek met Albert Hoekerswever van KIP van Oranje.
KIP staat voor Keten Innovatie Platform en werkt vanuit een marktgerichte aanpak aan de ontwikkeling en promotie van boeren-concepten en circulaire ketenconcepten.
Duurzaam
Duurzaam rendement is bij elke vorm van verduurzaming of innovatie een steeds terugkerend thema waar iedereen z’n eigen aan draai kan geven. Volgens Hoekerswever betekent het voor Kip van Oranje het creëren van een duurzaam economisch rendement door een andere manier van samenwerken op ketenniveau. “Uitgangspunt daarbij is samenwerken aan maatschappelijke wensen en deze vertalen naar een collectief winstmodel. Daarbij proberen we zowel inhoudelijk als commercieel de match te maken tussen drie belangen. Het eigen bedrijfsbelang, het gezamenlijke ketenbelang en het maatschappelijk belang. Zo’n gezamenlijk concept moet praktisch, toekomstgericht, schaalbaar en uiteraard onderscheidend zijn.”
Vanuit de missie van KIP van Oranje is de boer daarbij het vertrekpunt voor vernieuwing en speelt de periferie een belangrijke faciliterende rol. Hoekerswever: “Wij streven naar een meer coöperatieve vorm van voedselproductie, waarbij ketenpartners op basis van fair share zakendoen met elkaar. Binnen deze aanpak kunnen ook afnemers en t.z.t. de consument deel uitmaken van de communities die we daarvoor opzetten. Dit vraagt om een andere manier van denken en participeren omdat het bouwen van een ‘netwerkorganisatie’ wezenlijk anders is dan het bouwen van een bedrijf of een gesloten keten.”
Samenwerken aan een ketenwaardepropositie
Anders denken en participeren brengt ook de vraag met zich mee of spelers open staan om deze stappen te verkennen en daarna bereid zijn om op die manier samen te werken. Dat is een transitie op zich, want de huidige markt vraagt juist om een enorme focus op het eigen bedrijfsproces onder meer vanwege alle perikelen rondom bijvoorbeeld fijnstof en stikstof. Dus coöperatieve ketensamenwerking is iets van de lange adem? Hoekerswever bevestigt dat de ontwikkelroute via KIP van Oranje er niet eentje is met quick wins. “Strategische ketensamenwerking is gebaseerd op het bouwen van relaties met de juiste connecties in de productieketen, verwerking en distributie. Daarom brengen wij vooraf in kaart welke bedrijven daadwerkelijk willen meespelen vanuit een gedeelde visie en aanpak.”
Dienmodel
“Het gezamenlijke uitgangspunt is dat je bereid bent om je samen als ketencollectief te organiseren en te presenteren. Dat vraagt commitment van alle partijen. Als de motivatie voor deelname alleen bestaat uit het meer willen verkopen gaat dat niet werken. Wij zeggen; een nieuw verdienmodel begint met het ontwikkelen van een ‘dienmodel’. Ofwel; welke waarde voeg je toe met jouw product of dienst aan het concept? Om een gezamenlijk verdienmodel te creëren op ketenniveau, moet helder zijn wat ieders bijdrage daarin kan zijn. Dat betekent: begrijpen welke schakel je bent in de keten en bespreken welke rol je wil of kunt spelen bij het ontwikkelproces. De crux is om met elkaar een team te vormen waarmee je soepel kunt schakelen en navigeren naar een goed eindresultaat.”
Nieuwe samenwerkingsvormen
Hoekerswever is sinds 2012 actief als ketenadviseur en ziet een groot potentieel om waardeketens op een meer coöperatieve manier te organiseren door het verbinden van diverse spelers en innovaties in vernieuwende marktconcepten. Er is een heel nieuw speelveld aan het ontstaan waarbinnen integrale samenwerking centraal komt te staan. Hoekerswever: “De kunst daarbij is om je niet te focussen op de knelpunten, maar op de kansen om zaken vanuit een nieuw marktperspectief aan elkaar te knopen. Ik wist in 2012 ook niet hoe dat moest, maar ben er gewoon mee begonnen omdat ik mogelijkheden zag om het anders te doen. Met marketing en innovatie als insteek en sociale innovatie als motief. Het gaat vooral over communicatie en het afstemmen van belangen om samen ergens te komen.”
VIV Europe 2018
“De basis voor KIP van Oranje is gelegd in 2015 met de opzet van een pilotproject in de vleeskuikensector. Drie jaar later kregen we de kans om ons platform te presenteren tijdens de VIV in Utrecht. We mochten de welkomsthal inrichten met ‘boeren-concepten’ en allerlei innovaties die bijdragen aan diergezondheid, dierenwelzijn en fijnstofreductie. Zo zijn we ook in contact gekomen met Stalmeesters. Wat mij betreft een mooi en vernieuwend platform om fijnstofreductie op boerderijniveau aan te pakken met alle relevante partijen. Binnen zo’n community kun je gebruikerservaringen delen, fijnstofmetingen vergelijken en de werking van producten en innovaties zichtbaar maken op basis van fact base informatie. Het is belangrijk te laten zien wat je als ‘productieketen’ bijdraagt aan maatschappelijke vraagstukken. Met metingen kun je met gevalideerde cijfers die je op dashboard niveau kunt presenteren, laten zien wat je doet en heb je een verhaal voor wie je wilt.”
Concept voorwaarden
Stalmeesters biedt onder andere inzicht in het fijnstofgehalte van de uitgaande stallucht door middel van smart sensoring. Belangrijk onderdeel van de aanpak is het onderling delen van kennis met collega-gebruikers. Stalmeesters stimuleert en faciliteert interactie tussen de individuele boeren. Hoekerswever ziet ook toegevoegde waarde voor boeren met een eigen merkconcept en ketenconcepten. Hij zegt: “Door emissiearm of CO2-neutraal te produceren kun je je onderscheiden en je verhaal versterken. Het ontwikkelen van een eigen duurzaam merk of ketenconcept gaat veel verder dan alleen een label plakken; het gaat steeds meer om een goede onderbouwing dat je voldoet aan concept voorwaarden die je samen hanteert of die anderen van je vragen.”
Waardevol bouwen vanuit een community
Hoekerswever heeft een duidelijke visie hoe een gezamenlijke inzet op maatschappelijke thema’s kan leiden tot een voorwaartse beweging. “We zien vanuit ons focusproject Floating Eggfarm hoe waardevol het is om een project op te bouwen vanuit een community met zeer uiteenlopende partijen Er is nog geen kip te zien, maar door de open-source aanpak van deze ‘proeftuin’ zijn allerlei projecten gestart en innovaties ontstaan, zowel bij leveranciers als afnemers. Om de transitie te versnellen en is er behoefte aan meer ‘proeftuinen’, waar ruimte is om te experimenteren. Met onze recent opgerichte stichting HubOranje! zijn we bezig met diverse onderzoeksprojecten en ketenconcepten, waarbij we ons focussen op het verwaarden en vermarkten van thema’s als diergezondheid, dierenwelzijn, fijnstofreductie en circulariteit. Deze projecten willen we samen met de deelnemende partijen presenteren tijdens de VIV Europe 2022.”
Wilt u weten waar Stalmeesters zich voor inzet? Lees hier verder
